De laatste weken krijg ik van alle kanten signalen dat emoties, getriggerd door Corona en wat dat met zich meebrengt, bij mensen hoger op beginnen te lopen. Zo hoorde ik deze week van een collega die het tweede blok van de 5-daagse introductietraining gaf, dat deelnemers veel meer spanning en onrust ervoeren dan bij de start van die training een maand geleden.
In de zaterdagkrant van afgelopen weekend las ik dat zorgmedewerkers in een ziekenhuis in Den Haag momenteel weinig applaus of cadeautjes krijgen maar vooral opgestoken middelvingers en uitingen die ze als agressief ervaren. En via Facebook kregen we afgelopen week een vraag hoe te voorkomen dat er meer en meer verdeeldheid komt tussen mensen die anders aankijken tegen de Corona-maatregelen.
Ik denk niet dat er één antwoord is op al deze situaties dat voor iedereen werkt. Wel heb ik er vertrouwen in dat Geweldloze Communicatie een belangrijke bijdrage kan leveren. Onze ‘purpose’ is niet voor niets: “Oog hebben voor ieders behoeften als sleutel tot verbinding en wel-zijn in de wereld”. Wat is die bijdrage van Geweldloze Communicatie dan in deze turbulente tijd?
Laat ik een voorbeeld geven om dat te onderzoeken. Stel dat A een vriend (B) wil begroeten door die, net als bij hun eerdere ontmoetingen, stevig te omhelzen. En dat die vriend dat voorkomt door de ander met beide armen op afstand te houden en te zeggen: ‘He joh, wel 1,5 meter graag’.
Hoewel niet uitgesproken zou het zomaar kunnen dat beiden allerlei oordelen hebben over de situatie, de ander en zichzelf en overspoeld worden door gevoelens.
Vriend A: ‘Joh, doe niet zo moeilijk’, ‘Jeetje, weer iemand die alle maatregelen voor zoete koek slikt’, ‘Getver, wat onpersoonlijk’, ‘Nou, die hoef ik ook niet meer te zien’ etc.
En B: ‘Zo, hoezo grensoverschrijdend’, ‘Zeg, kun je niet even checken!?’, ‘Hallo, weleens van Corona gehoord?’ etc.
Mijn ervaring is dat je de kans op afstand en verdeeldheid vergroot als je blijft hangen in de oordelen en/of deze uitspreekt. Dus laten we eens met empathie kijken welke behoeftes er bij A en B kunnen spelen:
- bij A stel ik me behoeftes voor aan vrijheid en respect, authenticiteit en eigenaarschap en misschien vooral aan verbinding/contact en erkenning/gezien worden
- bij B denk ik aan behoeftes van respect en (zelf)bescherming, afstemming/contact en misschien ook wel aan bijdrage en eigenaarschap
En, wellicht herken jij bij A of B nog andere behoeftes?
In bovenstaand voorbeeld zie je al dat een deel van de behoeftes overeenkomt (wat vaak het geval is bij conflicterende strategieën). Maar wat mij persoonlijk vooral helpt is om me te realiseren dat wat de ander ook zegt of doet bedoeld is om haar/zijn behoeftes in te vullen. En dat mijn behoeftes niet belangrijker zijn dan die van de ander of omgekeerd. Vanuit die empathie is het, vaker dan je vooraf zou denken, mogelijk om tot een win-win afspraak te komen. En volgens mij hebben we dat in deze uitdagende tijden hard nodig…
Martin van der Meulen
PS: Wil je ons een mail sturen als je een voorbeeld hebt waarin jij of iemand Geweldloze Communicatie toepast in een gesprek of situatie die met Corona te maken had?
