Een aantal jaren terug nam ik deel aan het eerste Europese Geweldloze Communicatie festival in Denemarken. Het was een inspirerende tijd waarbij ik workshops volgde en er zelf ook een aantal gaf.
Op de terugweg in de nachttrein raakte ik in gesprek met een Nederlands gezin dat een tocht door Lapland had gemaakt. Het was avond en het begon donker te worden. De zoon en dochter waren net terug van een wandeling door de trein en vertelden dat er een buitenlandse rugzaktoerist uit de trein zou worden gezet. Hij zou wel een ticket hebben, maar er klopte iets niet met zijn reservering. Ze waren boos omdat ze het oneerlijk vonden dat iemand ‘zo maar’ de trein moest verlaten. Vooral omdat de jongen geen Duits sprak en de treinbeambte niet erg zijn best leek te doen om het Engels van de jongen te verstaan.
Ik besloot de trein in te lopen en te kijken of ik wat zou kunnen doen. In het volgende rijtuig kwam ik de treinbeambte tegen en een jongen van ongeveer 18 jaar. Die liep achter hem aan en probeerde de aandacht van de treinbeambte te trekken met zijn ticket in de hand.
Ik vroeg de jongen of ik hem kon helpen en hij vertelde me dat er een probleem was in zijn coupé. Er waren 7 mensen met een ticket en maar 6 bedden. Het kwam er op neer dat hij, ondanks een geldig ticket, de trein zou moeten verlaten. Hij maakte duidelijk dat hij boos was vanwege dit ‘onrecht’ en omdat de treinbeambte volgens hem geen Engels wilde praten.
Door over en weer te vertalen tussen de jongen en de treinbeambte (van Engels naar ‘geweldloos’ Duits en van Duits naar ‘geweldloos’ Engels) was snel duidelijk wat er aan de hand was. Feitelijk bleek dat de jongen in het verkeerde rijtuig zat en dat er in het andere rijtuig nog plek in zijn coupé was.
Al pratende werd echter ook helder wat er onder de oppervlakte aan behoeften speelde. Voor de treinbeambte was het vooral van belang erkenning te krijgen voor de complexiteit van zijn functie en de externe bevestiging dat hij geen fout had gemaakt. Voor de jongen ging het voornamelijk om respect en letterlijk gehoord te willen worden.
Uiteindelijk kwam er voor alle betrokkenen iets uit waarmee ze konden leven. De jongen kon in de trein blijven en verhuisde naar de andere coupé. De treinbeambte had vastgesteld dat de jongen zijn ticket niet goed had gelezen en had daarmee geen gezichtsverlies geleden. En ik was blij en verrast om weer een keer de eenvoud én de kracht van het gebruik van Geweldloze Communicatie te mogen ervaren.
Martin van der Meulen
