Marshall Rosenberg, de man die Geweldloze Communicatie ontwikkelde, heeft zich het grootste deel van zijn leven beziggehouden met twee vragen. Hoe komt het dat sommige mensen verharden in het contact met de mensen om hen heen en zelfs gewelddadig worden? En vooral ook: hoe kan het dat anderen soms, onder de moeilijkste omstandigheden, compassievol blijven?
Daarbij noemt hij Etty Hillesum op de eerste pagina van zijn boek als één van de mensen die hem heeft geïnspireerd. En hij citeert uit haar dagboek dat ze schreef toen ze in een Duits concentratiekamp zat:
“Ik ben eigenlijk niet bang. Niet uit een bravouregevoel, maar uit een gevoel dat ik toch altijd met mensen te doen heb en dat ik proberen zal iedere uiting te begrijpen van wie dan ook, voor zover me dat mogelijk zal zijn. En dát was het historische van deze ochtend: niet dat ik door een ongelukkige Gestapojongen werd toegeschreeuwd, maar dat ik niet verontwaardigd was, maar oprecht medelijden met hem had, dat ik hem het liefst gevraagd zou hebben: ‘Heb je zo’n ongelukkige jeugd gehad of heeft je meisje je bedrogen?’ Hij zag er gekweld en opgejaagd uit, overigens ook heel onaangenaam en slap. Ik was het liefst direct met een psychologische behandeling begonnen, me er zeer sterk van bewust zijnde dat deze jongens beklagenswaardig zijn zolang ze geen kwaad kunnen, maar levensgevaarlijk als ze op de mensheid losgelaten worden.”
Etty Hillesum, Het verstoorde leven
In 1996 is in Deventer het Etty HIllesum Centrum opgericht. Ter nagedachtenis aan haar maar ook om thema’s als rechtvaardigheid en medemenselijkheid onder de aandacht te brengen. De belangrijkste doelstelling van het centrum is: ‘beter samen leven’. Vanwege de link met Marshall Rosenberg en met de doelstelling van Ai-opener (‘bijdragen aan een wereld die voor iedereen werkt’) ben ik verheugd dat het Etty HIllesum Centrum (EHC) en Ai-opener een samenwerkingsverband zijn aangegaan. Het eerste concrete resultaat daarvan is dat Ai-opener op 16 januari in het centrum een interactieve lezing verzorgt getiteld: Verbindende Communicatie, taal van het leven. En dat onze 5-daagse training Geweldloze Communicatie in het educatieve aanbod van EHC is opgenomen. Wie weet wat er nog meer volgt…
Martin van der Meulen
