Eén van de dingen waardoor Marshall Rosenberg heeft bijgedragen aan mijn inspiratie voor Geweldloze Communicatie zijn zijn oneliners. Op één of andere manier lukte het hem herkenbare uitdagingen en dilemma’s in één zin samen te vatten. En dan op een zodanige manier dat het, mij en vele anderen, prikkelde, nieuwsgierig maakte en een nieuw inzicht gaf.
Misschien wel zijn bekendste oneliner is: ‘geweld is een tragische uitdrukking van onvervulde behoeftes’. Maar er zijn nog tientallen andere oneliners waarover je ieder een compleet blog zou kunnen maken. Vandaag wil ik de focus leggen op één van die uitspraken, namelijk: ‘op zoek naar de behoefte achter de ‘nee’. Omdat ik hem in bijna iedere training ‘Verbindende Communicatie in je werk’ wel gebruik als we aan de slag gaan met win-win gesprekken. Omdat die uitspraak me de laatste weken zelf weer een paar keer houvast gaf. Én omdat ik een oud t-shirt tegenkwam met die tekst erop. Laten we beginnen!
Misschien herken je dat je het soms persoonlijk neemt als je iets graag wilt en de ander zegt ‘nee!’. Ik merk in ieder geval dat ik daar soms last van heb. De uitspraak van Marshall herinnert me er dan aan dat de ‘nee’ van de ander niet persé TEGEN mij is gericht. Maar vooral VOOR een behoefte van die ander. Misschien zegt die ander ‘nee’ omdat hij/zij behoefte heeft aan rust of focus. En niet ziet hoe dat in combinatie kan met mijn verzoek. Als ik me daar bewust van ben word ik vanzelf nieuwsgierig naar welke behoefte er dan speelt bij die ander. En ontstaat er soms ruimte om gezamenlijk te zoeken naar een win-win.
Het werkt andersom ook als ik zelf ergens ‘nee’ op wil zeggen. Tegenwoordig voel ik dan vaak letterlijk weerstand in mijn lijf. De oneliner van Marshall helpt me dan om op zoek te gaan naar de behoefte achter mijn ‘nee’. Wat dan soms ruimte geeft om creatief te zoeken naar oplossingen die voor allebei werken. Én, soms ook niet.
Laat ik een voorbeeld geven om dat concreet te maken. De laatste weken heb ik enkele verzoeken gekregen om tijd te maken om ergens over mee te denken. Mijn werkdagen zitten de komende weken echter vol met trainingen en afspraken. En het is duidelijk dat ik dit niet ‘s avonds wil doen. Ik voel direct aan mijn lichaam dat dat tegen behoeftes aan rust en balans ingaat. Vandaar dat ik instinctief nee wil zeggen. Als ik me bewust ben van de behoeftes onder de nee, komt er ook ruimte voor de andere kant. Ik heb namelijk ook de behoefte om bij te dragen en de ander heeft vermoedelijk een behoefte aan ondersteuning. Dat wetende zou een win-win kunnen zijn om een telefonische afspraak te maken als ik op de terugweg ben van een training op een tijdstip dat de ander ook tijd heeft om te bellen.
Als deze uitspraak van Marshall je net even een ander perspectief biedt, nodig ik je uit voor het volgende:
als iemand de komende weken ‘nee‘ zegt op jouw verzoek of je merkt dat je gewaar wordt van een ‘nee’ in jezelf, ga dan op zoek naar de onderliggende behoeftes. Wie weet leidt het tot een vervullende win-win!
Martin van der Meulen
P.S. In het najaar start op verschillende plekken in Nederland de introductietraining Verbindende Communicatie in je werk. Wil je meer informatie over de training? Klik hier >>
